Uitgezonden 20 januari 2005 om 15u.10
Radio 1, Nicky Aerts: Het Poëziecentrum bestaat 25 jaar en dat wordt gevierd met 5 debuten. Het eerste in de rij is de bundel Omgekeerd van Dimitri Casteleyn. Goeiemiddag...
Dimitri Casteleyn: Goeiemiddag.
Nicky Aerts: Omgekeerd is jouw debuut maar hoelang schrijf je al gedichten?
Dimitri Casteleyn: Ik denk dat ik ongeveer 20 jaar al gedichten schrijf. Ik heb dus nog nooit een bundel gepubliceerd. Ik heb een aantal keer gepubliceerd in literaire tijdschriften zoals De Poëziekrant en Dietsche Warande & Belfort. Maar het is een project dat lang op zich heeft laten wachten en lang moest rijpen voor het er was.
Nicky Aerts: Het is dus een soort late poëzieroeping?
Dimitri Casteleyn: Ja, in zekere zin wel. Al moet ik zeggen, ik heb toevallig onlangs gelezen dat de gemiddelde debutant 37 jaar oud is, dus wat dat betreft …
Nicky Aerts: Echt waar?
Dimitri Casteleyn: Ja, inderdaad, ja en wat dat betreft kom ik aardig in de buurt met mijn 38.
Nicky Aerts: Kan ik ook nog beginnen.
Dimitri Casteleyn: Ja.
Nicky Aerts: Wat voor gedichten zijn het?
Dimitri Casteleyn: Ik vind het moeilijk om daar een nummer op te plakken. Zoals mijn uitgever zegt, het is moeilijk om jou in een stroming te vatten en dat lijkt de laatste tijd wel meer het geval. Het lijkt een nieuwe stroming te zijn. Gedichten, een dichter die niet in een stroming te vatten zijn. Dus ik laat het graag aan de critici om mij een label op te plakken.
Nicky Aerts: Maar wat zijn je onderwerpen?
Dimitri Casteleyn: De onderwerpen zijn verschillend. Zoals de titel van de bundel doet vermoeden Omgekeerd gaat het heel dikwijls over situaties waar de zaak omgekeerd wordt, omgedraaid wordt. Waar een dichter, om een voorbeeld te geven, als er een helikopter overvliegt niet naar de helikopter kijkt maar naar de mensen die met open mond naar boven staan te kijken, kijkt. Of als ik op een brug sta in San Fransisco en naar aanleiding daarvan schrijf ik een gedicht dan denk ik in eerste instantie aan de mensen die juist aan de andere kant van de wereld staan. Maar dus Omgekeerd in die zin verwijst echt wel naar een bepaalde filosofie, naar een situatie waar mensen eigenlijk veel meer dan ze dat doen, de zaken zouden moeten omdraaien en zo toch soms dezelfde situatie op een hele andere manier gaan bekijken en dikwijls veel verder komen.
Nicky Aerts: Nu Omgekeerd is meer dan een bundel, er zit ook een cd-rom bij. Wat staat daar op?
Dimitri Casteleyn: Ja dat klopt. Er is een cd-rom bij met een 9-tal bewegende gedichten.
Nicky Aerts: Bewegende gedichten, wat zijn dat?
Dimitri Casteleyn: Ja, wel, dat vraagt iedereen mij. Je zou het moeten zien maar ik zal het even proberen uit te leggen. Dat is lijn per lijn, woord per woord gebeuren er dingen, gebeuren er visuele dingen met de poëzie en het is aan de lezer om zelf zijn ritme te bepalen, wanneer hij iets verwerkt heeft, wanneer hij klaar is met dat aspect van de poëzie klikt hij gewoon en komt er terug een nieuw aspect van het gedicht aan bod. Nu, de cd-rom is volledig complementair met de bundel in die zin dat het allemaal nieuwe gedichten zijn. Het zijn dus niet, op één na namelijk het titelgedicht Omgekeerd, zijn het allemaal andere gedichten die eigenlijk ook wel een stuk geschreven zijn vanuit het idee dat er een visueel iets mee kon gebeuren. In die zin, blijkbaar, ik heb dat wat onderzocht, is het de eerste cd-rom met bewegende gedichten in Vlaanderen die verschijnt. En ja, het is een nieuw aspect. Het beeld wordt echt toegevoegd aan het woord maar op het einde blijft uiteraard nog altijd wel het woord.
Nicky Aerts: Er is ook nog een website, wat staat daar nog meer op?
Dimitri Casteleyn: Het bestaat dus inderdaad uit drie delen, je hebt dus de bundel, de cd-rom en de website. Die drie media verwijzen alle drie naar mekaar enerzijds en zijn zeer complementair, nooit overlappend maar anderzijds versterken ze mekaar natuurlijk. Elk medium wordt op zijn eigen typische manier gebruikt. Wel dus je gaat op de website bijvoorbeeld een recent optreden van mezelf zien dat is opgenomen waardoor je dus letterlijk de bewegende dichter aan het woord kunt zien.
Nicky Aerts: Wat bedoel je de ‘bewegende dichter’ ga jij ook dansen met je woorden?
Dimitri Casteleyn: Nee neen, ik bedoel daar gewoon mee, ik heb onlangs, een paar maand geleden, opgetreden op Sappho. Dat hebben we laten registreren en dat staat nu, de gedichten die ik daar voorgelezen heb voor die zaal die staan nu op de website...
Nicky Aerts: Op die manier.
Dimitri Casteleyn: Ja, en dus ook Klara heeft bijvoorbeeld vorig jaar een aantal gedichten gebracht die staan met toestemming van Klara ook op de website. Dus je kunt echt ook luisteren en kijken. Er zijn ook nieuwe gedichten die verschijnen op de website die dus niet in de cd-rom en niet in de bundel staan. De tijdschriftartikelen of de tijdschriftgedichten staan daar ook in. Het is echt een … Een ander voorbeeld is de cycli in de bundel, dat zijn er een zestal. Daar wordt naar verwezen in de website door gewoon de definitie van Van Dale te geven. Misschien heel vreemd maar op die manier hoop ik dat de lezer ook even gaat stilstaan bij de keuze van die lemmata, met de keuze van die definities. En dat zo op die manier misschien van de website naar de bundel en omgekeerd gegaan wordt.
Nicky Aerts: Vanavond stel jij die multimediale bundel voor in Het Toreken in Gent. Daar zullen ook heel wat bekende namen voorlezen uit jouw werk. Wie zijn dat allemaal?
Dimitri Casteleyn: Ja, dat zijn een aantal vrienden van mezelf en ook van het poëziecentrum, die met veel plezier een gedicht komen brengen uit de bundel. Dat zijn eerst en vooral Benno Barnard. Benno is ook de man die de voorbije twee jaar samen met Wim Vanseveren mijn coach waren als het ware.
Nicky Aerts: Dus die staan achter jouw werk ook echt?
Dimitri Casteleyn: Ja ja, die staan achter mijn werk. Die hebben zichzelf gelinkt met een citaat op de bundel. Wim Vanseveren die brengt ook de inleiding op de bundel. Dus Benno komt een gedicht lezen, zijn favoriete gedicht. Gwij Mandelinck komt een gedicht lezen. Alex Puissant komt een gedicht lezen en Anne-Marie Segers, ook bekend in dit huis, komt een gedicht lezen.
Nicky Aerts: Dat is indrukwekkend. Jouw dichtbundel Omgekeerd ligt nu in de winkel. We horen nog van je, bedankt Dimitri Casteleyn.
Dimitri Casteleyn: Met veel plezier.